ASP.NET و پایگاه داده

ASP.NET و پایگاه داده

در این مقاله شما در مورد کار با با پایگاه داده در ASP.NET آشنا خواهید شد. بدین معنا که در صدد هستیم تا رویه ای کلی از مفاهیم، روشها وابزارهای مورد استفاده در ASP.NET جهت برقراری ارتباط با پایگاه داده، نشان دادن داده ها، دستکاری داده ها، بهنگام سازی و... توسط اشیایی چون مهیا کننده های بانک های اطلاعاتی، DataSetها XML، و ... معرفی می شود.

اگر تا بحال با پایگاه داده کار نکرده اید شاید provider یک پایگاه داده برای شما نامفهوم باشـد. بطور خلاصه راهی را که باید طی کرد تا به پایگاه داده متصل شده، آنرا باز کرده و داده ها را دستکاری کرده و دستورات را اجرا نمود، بوسیله یک تهیه کننده اطلاعات مشخص می شود. در ASP.NET معمولا از دو روش برای این کار استفاده می شود. روش اول اینکه اگر پایگاه داده شما از نوع SQL Server باشد بایستی با مدل SQLClient کار کرد و اگر پایگاه داده شما غیر از SQL Server باشد (در حال حاضر) باید از روش دیگر یعنی مدل OleDb استفاده نمود. بعنوان مثال اگر پایگاه داده شما Oracle ،Sybase و یا Access باشد باید از روش OleDb استفاده کنید.

روش کار بدین صورت است که ابتدا بایستی فضانام زیر را در صفحاتی که از بانک اطلاعاتی استفاده می شود فراخوانی کرد:

<% @ Import NameSpace="System.Data" %>
<% @ Import NameSpace="System.Data.OleDb" %>

برای برقراری ارتباط با پایگاه معمولا از عبارت زیر استفاده می شود:

Dim ObjConn As New OleDbConnection("Provider=Microsoft.Jet.OLEDB.4.0; DataSource=e:dbusers.mdb”)

که قسمت DataSource آدرس فایل پایگاه داده است که در اینجا یک بانک Access است. همانگونه که ملاحظه می کنید از رشته ارتباطی یا Connection String بعنوان پارامتر استفاده شده است و بوسیله متد Open ارتباط باز می شود:

objConn.Open()

لازم به توضیح است که در پایان کار بوسیله متد Close ارتباط را خاتمه می دهیم.

بمحض ارتباط با پایگاه داده می توان دستورات را به آن فرستاد. این کار معمولا بوسیله شی OleDbCommand انجام می شود. جهت انجام این کار می توان یک دستور SQL یا نام یک روال ذخیره شده (Stored Procedure) را مشخص نمود و بنا به مقتضیات می توان اعمال مختلفی را روی پایگاه پیاده نمود:

Dim objCommand As New OleDbCommand ( "Select * From users", objConn )

ملاحظه می کنید که کلاس Command از دو پارامتر رشته SQL و نام رشته ارتباطی برای فرستادن دستورات به پایگاه داده استفاده می کند. برای مثال آنچه را که در عبارت فوق دیدید می توان به بخشهای کوچکتر زیر تقسیم کرد.

ابتدا تعریف شی:

Dim objCommand As New OleDbCommand()

سپس نسبت دادن آن به رشته ارتباطی جهت برقراری ارتباط پایگاه:

objCommand.Connection= objConn

مشخص کردن عملیات مورد نظر بوسیله دستورات SQL:

objCommand.CommandText="Select * From Users"

حتی می توانید عملیات فوق را بصورت ذیل انجام دهید:

Dim objCommand As New OleDbCommand( SQL string, Connection string )

روشهای فوق دقیقا یک کار مشابه را انجام می دهند با این اوصاف که در عبارت آخر بجای شئ ارتباطی از یک رشته ارتباطی استفاده شده است. تا این مرحله هنوز عبارات فوق را به اجرا در نیاورده ایم. برای این کار راه های متفاوتی وجود دارد:

- از ExecuteNonQuery زمانی استفاده می شود که قصد برگرداندن داده ها از پایگاه مورد نظر نباشد مثلا در مواقعی که از دستورات SQL جهت درج (Insert) و بهنگام سازی (Update) استفاده شود.

objCommand.ExecuteNonQuery

- از ExecuteReader برای خواندن و برگرداندن اطلاعات از پایگاه استفاده می کنیم.

Dim ObjRead As OleDbDataReader
objRead=objCommand.ExecuteReader

- برای دستکاری یک تک مقدار مشخص و مورد نظر از متد ExecuteScalar استفاده می شود.

برای خواندن داده ها معمولا از کلاس DataReader استفاده می شود -برای خواندن نه برای اضافه کردن یا بروز کردن- این شئ بصورت مستقیم به پایگاه داده دسترسی دارد و فقط خواندنی (Read Only) است. البته این خاصیت محدودیتی برای آن است اما برای خواندن ساده داده روشی کامل بشمار می رود.

Dim objReadaer As OleDbDataReader
objReader=objCommand.ExecuteReader
Whlie objReader.Read
Response.write(objReader.GetString(0)& " <br> " ) 
End While

عبارت فوق جهت نمایش و چاپ داده ها بکار می رود. متد Read خواندن را تا زمانیکه به پایان نتایج نرسد ادامه می دهد و عبارت objReader.GetString(0) برای برگرداندن نسخه رشته ای ستونهای رکورد کاربرد دارد. در لیست زیر چند متد دیگر برای برگرداندن مقادیر داده ای متغیرها آمده است:

GetBoolean(x) مقدار منطقی را بر می گرداند.
GetChar(x) مقدار کاراکتری را برمی گرداند.
Get DataTypeColumn(x) نوع داده را در ستون برمیگرداند.
GetString(x) مقداررشته ای را برمی گرداند.

در این بخش شما به دانسته های بخش اول نیاز دارید. شئ بعدی که مورد بحث قرار می گیرد کلاس Data Adapter است. OleDBDataAdapter اطلاعات را می گیرد و یک ارتباط منطقی بین داده ها و کلاس Dataset ایجاد میکند. بطور کلی میتوان گفت Data Adapter در نظر اول معادل Data Command می باشد. روش استفاده از Data Adapter ها بطور معمول بصورت زیر تعریف می شود:

Dim objAdapter As New OleDBDataAdapter("Select * From Users",objConn)

ملاحظه می کنید که شئ Adapter از دو پارامتر- یکی رشته دستورات SQL و دیگری رشته ارتباطی - برای فرستادن دستورات به پایگاه داده استفاده می کند. بطور معمول DataAdapter برای پرکردن DataSetها و بروز کردن پایگاه بوسیله یک DataSet و اجرا کردن دستورات بکار می رود. اکنون نمای کلی از کاربرد فوق را در زیر می بینید:

Dim ds As DataSet = New DataSet()
objAdapter.Fill(ds,"Users")

متد Fill جهت اجرای دستور تنظیم شده در Data Adapter بکار می رود. بعبارت دیگر اطلاعات واکشی شده از پایگاه داده در یک جدول با نامی که ما تعیین می کنیم (Users) ذخیره می شود.
نکته ضروری اینست که تکنیک Mappings در اکثر مواقع کارساز است. Mappings عبارت است از ساختن یک نام مستعار (Alias) برای نام جداول در یک Dataset. این aliasها هیچگونه تاثیری در منبع داده ندارد و وقتی که بوسیله DataAdapter فرستاده می شود بصورت خودکار بنام پیش فرض تبدیل میشود. این تکنیک باعث خوانایی کد و راهنمایی برنامه نویس در ارجاع های بعدی وتشخیص جداول فراخوانی شده میشود.

objAdapter.TableMappings.Add("adbtable","Users")

with objAdapter.tableMapping(0).ColumnMappings

     .Add("PID","ID"

     .Add("LAstName","Lnam"(

     .Add("StreetAddress","Addy"(

End with

objAdapter.Fill(ds

در تکنیک فوق بجای استفاده از عبارت ds.Tables("adbtable") میتوانیم Ds.Tables("Users") را بکار ببریم. در بخشهای آینده دیگر فواید استفاده از Mappings آمده است. همچنین کلاس CommandBuilder برای بهنگام کردن یک بانک که بوسیله Dataset صورت گرفته یک شیوه صحیح بشمار میرود:

Dim cmdBLD As New OleDBCommandBuilder(objAdapter)

که در عبارت فوق شئ objAdapter بعنوان پارامتر به دستور CommandBuilder فرستاده شده و سپس بوسیله متد Update منبع داده بهنگام می شود:

objAdapter.Update(ds,"Users")

در ادامه، مثال زیر بعنوان جمع بندی مطالب قبلی آمده است. توجه داشته باشید در مثال زیر نتیجه ای بعنوان خروجی در مرورگر نمایش داده نمی شود و فقط از منبع داده ای اطلاعات خوانده شده و یک شئ Dataset پر می شود

<%@ Import NameSpace="System.data" %>

<%@ Import NameSpace="System.Data.OleDB" %>

<Script Language="VB" Runat="Server">

Sub Page_Load( Sender As Object, E As EventArgs)

    Dim objConn As New OleDBConnection("PROVIDER=Microsoft.Jet.OLEDB.4.0;DATA Source=e:dbusers.mdb")

    objConn.Open()

    Dim ds As DataSet=New DataSet

    Dim objAdapter As New OleDBDataAdapter("Select * From Users",objConn)

    Dim objcmdBLD As New OleDBCommandBuilder(objAdapter)

    Obj.Adapter.Fill(ds,"Users")

End Sub

</Script>